Dialoog Openbaarheid Amsterdam Oost

Filosofische vragen

De aanwezigen hebben de volgende filosofische vragen ingebracht:

•  • Wat verstaan we onder een transparante gemeente?
•  • Welke interactie tussen de gemeente en bewoners is er nodig om te kunnen spreken van een transparante overheid/samenleving?
•  • Hoe kan je eerlijkheid waarborgen in een transparante gemeente?
•  • Hoe kunnen jongeren meer participeren in een open en transparante gemeente?
•  • Moet een overheid 100% transparant zijn?
•  • Wat heeft een bewoner aan een open overheid/transparante gemeente en wat heeft de gemeente er zelf aan om transparant te zijn?
•  • Betekend overheid in de leefwereld van bewoners hetzelfde als bij de ambtenaren?

De vraag die we behandelen is: Wat heeft een bewoner aan een open overheid/transparante gemeente en wat heeft de gemeente er zelf aan om transparant te zijn? 

Methoden

We hebben gekozen voor de volgende methode: vooronderstellingen.

Tijdens gesprek kwamen er ook nog casussen langs.

Vooronderstellingen

•  • Als er transparantie is, kan je participeren
•  • Participeren lijdt tot het goede leven
•  • Transparantie lijdt tot het goede leven
•  • Als bewoner heb je een stem in participatie
•  • Transparantie zorgt voor de mogelijkheid tot controle

Dialoog

Gestart met laatste vooronderstelling.

Controle

Het gaat over transparantie en openbaarheid; en die stellen mij in staat tot controle van de overheid. Het gaat om controle in het geval van transparantie. We zouden de controlefunctie moeten hebben als burger. We moeten onze gekozen volksvertegenwoordigers controleren.

Heb je controle nodig omdat je iemand niet vertrouwd? Consulteren en participeren zijn echt iets anders. Participeren gaat over meedoen. Consulteren gaat over raadplegen.

Het gaat om vertrouwen. Je moet het beleid wel volgen. Ook als het met alle goede bedoelingen niet uitpakt zoals je zou willen. En er gebeuren dingen met niet goede bedoelingen. En we hebben ook een raad die moet controleren. Het moet een samenspel en dat dat spel duidelijk is, dat er geen verborgen bedoelingen.

Je wilt kunnen bijsturen. Dat kan alleen als je contact hebt.

Controle is geen wantrouwen. Soms wil je gewoon weten of iets gebeurd is.

En als de gemeenteraad alles controleert, wie controleert hun dan? Je wil gewoon zeker van je zaak zijn, zodat je de ander ook kan aanvullen als er iets verkeerd gaat.

Wat is de bron van vertrouwen in de overheid?

Door te weten dat mensen je checken kunnen we vertrouwen hebben in de resultaten. Bijvoorbeeld vier-ogen principe bij de apotheek of bij het afstuderen. Eerlijkheid heeft een bron in de controle van elkaar.

De bewoner staat voorop, de gemeente staat ten dienste aan de bewoner. Dat de bewoner iets heeft aan transparantie, is dan het doel. En daarmee het belang van de gemeente.

We zien drie zaken die belangrijk zijn:

•  • dat je afspraken nakomt
•  • dat je een gelijkwaardige informatie positie creëert
•  • Dat er goeie communicatie is

De gemeente is zo groot en divers. Als ik een klant ben heb ik dat nodig. Maar als journalist misschien wel weer hele andere dingen. Ik moet mijn ei kwijt kunnen en serieus genomen worden.

Wat nodig is, is dat je samen beleid maakt. Dat mensen daarmee gehoord worden. Dat de burger centraal staat.

Concrete voorbeelden:

Ik was ooit WH en toen hadden we bedacht dat we activiteiten moesten organiseren voor mensen die het lastig hadden. Toen we dat evalueerden bleek dat mensen de activiteiten niet leuk vonden en geen nieuwe connecties opdeden. Ze vonden het wel leuk om weer eens de deur uit te komen. Maar we hadden mensen aan het begin moeten vragen wat ze zouden willen doen. Dus mensen vragen wat ze willen is gewoon het begin punt van een open overheid.

Een open overheid, als je 'm letterlijk neemt, staat open voor ideeën en initiatieven van de anderen. Dus open en transparantie is iets anders. Je kan open staan voor dialoog. Transparant gaat over dat je helder bent over wat je gedaan hebt en dat je daar verantwoording over kan afleggen.  Dat zijn dus 2 verschillende dingen.

Je moet interactie maken. Kijk naar de casus; over mensen praten ipv met mensen praten is geen interactie. Daar heb je geduld voor nodig. Mensen willen wel verbinding maken. Gemeente én burgers moeten daar welwillend voor zijn.

Bij interactie denk ik gelijk aan participatie. Om dat goed te doen heb je beschikking over dezelfde informatie nodig als de ambtenaar. Daarom heb je die open overheid nodig. D'r is niet één "de burger"; sommige willen controleren op basis van informatie, anderen willen participeren. Het is erg divers en de open overheid en transparantie.

Bewoners en burgers moeten ook open zijn voor de overheid; er zit veel kennis bij de overheid die ik heel erg nodig kan hebben. Als ik een gat voor mijn deur voor een boom wil, dan kan de overheid mij zeggen of daar kabels lopen. Die openheid en openstaan voor informatie moet ook twee kanten uit gaan.

De gemeente die is er omdat de burgers toestaan dat ze bestaat. Bestuurders die we kiezen en ambtenaren die erbij horen. Dan moeten wij ook goed in de gaten houden wat zij voor ons doen. Zoals Halsema in een interview zei: ik wil de denkkracht van mijn ambtenaren en inwoners verhogen en zal altijd voor pluriformiteit in de stad zijn. Dat is een open overheid. En dat ze altijd gecontroleerd wil worden.

Hoe kan je meedoen als je mag meedoen? Dialoog? Of iets anders? We zoeken naar de beste vorm voor als ik iets te zeggen heb over de open gemeente? Ik zou best willen sparren met de overheid over de beste manier om mee te kunnen doen. Hoe staat de overheid open voor mijn ideeën?

Er zijn natuurlijk wel heel veel dingen die gedaan wordt. Maar weten mensen dat ook; je hebt websites, gebiedsmakelaars, verschillende bijeenkomsten, Oost begroot etc. etc. maar hoe weten bewoners nou dat dit allemaal bestaat?

Maar gaan deze voorbeelden over open overheid? Het gaat dus niet alleen over informatie halen, maar ook over informatie brengen. Hoe gaat de overheid om met de informatie van de burgers? En komt die informatie wel tot ons als gemeente?

We hebben het over:

•  • Open
•  • nformatievoorziening
•  • transparantie

Deze drie bevatten allemaal steeds een ander perspectief. We zijn in allemaal gradaties al die perspectieven aan het bekijken. Open gaat heel letterlijk over ik sta open voor. Maar is lastiger qua transparantie. Informatievoorziening gaat over welke feiten gaan heen en weer. Dat maakt het lastig om er grip op te krijgen.

Het is goed dat al deze aspecten door elkaar gaan. Dat is ok. Je kan het niet kapot definiëren. Het gaat meer om een houding. Het open staan, willen delen, willen samenwerken, gezamenlijk belang hebben.

De bedoelingen zijn goed, in de uitvoering gaan dingen fout, ook vanuit de overheid. Dat hoort er helaas bij. Er gaan bij mij thuis en bij een bedrijf ook dingen fout. Maar het belangrijkste is daar over communiceren en in gesprek blijven en elkaar serieus nemen. Dat helpt om dingen serieus te nemen

Gezamenlijk belang is de kern. De gemeente vergeet wel eens dat ze er zijn omdat wij als democratie voor dat gezamenlijk belang staat. Dat zij voor ons regels maken, ipv met ons. De overheid is met ons, niet voor ons. Daarom open beleid. We willen weten waarom jullie dit doen.

Het is heel goed dat we verschillende lagen hebben geanalyseerd. We weten nog wel weinig over wat er achter de schermen gebeurt. Dat er fouten worden gemaakt is erger in dienst van de overheid. Daarom is de controle wel belangrijk.

Een transparante overheid is ook open over haar fouten. En dan krijg je kritiek. Maar dat is wel zo eerlijk.

Opvallende uitspraken

•  • Het moet een samenspel en dat dat spel duidelijk is, dat er geen verborgen bedoelingen.
•  • Je wilt kunnen bijsturen. Dat kan alleen als je contact hebt.
•  • Controle is geen wantrouwen. Soms wil je gewoon weten of iets gebeurd is.
•  • Eerlijkheid heeft een bron in de controle van elkaar.
•  • De bewoner staat voorop, de gemeente staat ten dienste aan de bewoner. Dat de bewoner iets heeft aan transparantie, is dan het doel. En daarmee het belang van de gemeente
•  • Wat nodig is, is dat je samen beleid maakt
•  • Een open overheid, als je 'm letterlijk neemt, staat open voor ideeën en initiatieven van de anderen.
•  • Je moet interactie maken. Gemeente én burgers moeten daar welwillend voor zijn.
•  • Ik zou best willen sparren met de overheid over de beste manier om mee te kunnen doen. Hoe staat de overheid open voor mijn ideeën?

Over Socratic Design

Socratic Design is een filosofie en een methode. Het wordt toegepast op maatschappelijke vraagstukken waar vernieuwing van denken en doen wenselijk is en voor menselijk begrip in groepen. Met de methode analyseren we het narratief waarin we leven en hoe en waarom we deze internaliseren en blijven voortzetten, zelfs als de verhalen waarbij we leven blokkerend zijn voor een goed menselijk bestaan.

Socratic Design creëert bewustwording van overtuigingen over onszelf, onze cultuur en leert ons echt te luisteren. Hierdoor kunnen we fundamenteel anders denken over onszelf en uitdagingen waar we voor staan, zoals openbaarheid.

Meer informatie op Open Research